Εναλλακτικές μέθοδοι αντί των δοκιμών σε ζώα
Οι χημικές ουσίες πρέπει να υποβάλλονται σε δοκιμές προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφαλής χρήση τους. Αυτό σημαίνει ότι είναι απαραίτητη η απόκτηση επιστημονικών γνώσεων για τις χημικές ουσίες προκειμένου να κατανοηθεί ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να επιδράσουν στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. Υπάρχουν πολλοί τρόποι απόκτησης των εν λόγω δεδομένων.
Ο κλάδος πρέπει να κατανοεί τους κινδύνους των χημικών ουσιών που παράγει. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μπορεί να διασφαλίζει την ασφαλή χρήση τους και να διαχειρίζεται τους δυνητικούς κινδύνους. Για πολλές χημικές ουσίες εξακολουθούν να μην υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με την επίδρασή τους στην υγεία (για παράδειγμα την ικανότητά τους να προκαλούν καρκίνο) ή στο περιβάλλον. Για αυτόν τον λόγο, πρέπει να διεξαχθούν νέες μελέτες για τις χημικές ουσίες.
Ενθάρρυνση χρήσης εναλλακτικών μεθόδων
Στην ΕΕ, οι επιχειρήσεις υποχρεούνται, βάσει της νομοθεσίας, να χρησιμοποιούν, ει δυνατόν, άλλα μέσα αντί των δοκιμών σε ζώα. Για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν δοκιμές που βασίζονται σε υπολογιστικά μοντέλα (in silico ή QSAR) ή δοκιμές που βασίζονται στη χρήση κυττάρων ή ιστών (in vitro). Οι επιχειρήσεις μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν πληροφορίες από ήδη υπάρχουσες μελέτες για παρόμοιες χημικές ουσίες, προκειμένου να προβλέπουν τις ιδιότητες της χημικής ουσίας τους.
Η νομοθεσία προβλέπει επίσης ότι οι επιχειρήσεις που καταχωρίζουν την ίδια χημική ουσία πρέπει να καταβάλλουν προσπάθειες να προβαίνουν σε κοινή καταχώριση. Οφείλουν να κοινοποιούν τις πληροφορίες και τα αποτελέσματα των δοκιμών σχετικά με τη χημική τους ουσία ούτως ώστε να μην υπάρχει ανάγκη επανάληψης μελετών σε ζώα. Στη συνέχεια, υποχρεούνται να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με το κατά πόσον είναι απαραίτητη η διεξαγωγή νέων δοκιμών, αφού εξετάσουν όλες τις άλλες διαθέσιμες πηγές δεδομένων.
Οι επιστήμονες αναπτύσσουν νέες μεθόδους δοκιμών με στόχο να αντικατασταθούν οι δοκιμές σε ζώα. Ωστόσο, δεν είναι ακόμη εφικτή η εφαρμογή εναλλακτικών μεθόδων και προσεγγίσεων σε όλες τις περιστάσεις, ιδίως όταν ο στόχος είναι να κατανοηθούν οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις των χημικών ουσιών στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, για παράδειγμα όταν πρέπει να προσδιοριστεί κατά πόσον ορισμένες χημικές ουσίες προκαλούν καρκίνο ή επηρεάζουν την αναπαραγωγική ικανότητα του ανθρώπου. Ως εκ τούτου, πολλές χημικές ουσίες εξακολουθούν να υποβάλλονται σε δοκιμές με χρήση ζώων ως έσχατη λύση.
Δωρεάν διαθέσιμα εργαλεία
Υπάρχουν διάφορα εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις για να εντοπίζουν διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με τις χημικές τους ουσίες. Για παράδειγμα, η βάση δεδομένων eChemPortal μπορεί να χρησιμοποιείται προκειμένου να ελέγχεται εάν υπάρχουν ήδη διαθέσιμες πληροφορίες από άλλες αρχές σχετικά με δοκιμές σε ζώα. Η δέσμη εργαλείων QSAR είναι ένα λογισμικό που βοηθά στον εντοπισμό δεδομένων που λείπουν.
Στον διαδικτυακό τόπο του ECHA παρέχεται στις επιχειρήσεις, αλλά και στους πολίτες και τους οργανισμούς, η δυνατότητα πρόσβασης σε μεγάλο όγκο πληροφοριών σχετικά με τις χημικές ουσίες. Οι εν λόγω πληροφορίες προέρχονται από τους φακέλους καταχώρισης που υποχρεούνται να υποβάλλουν οι επιχειρήσεις στον ECHA προκειμένου να μπορούν να διαθέσουν τις χημικές τους ουσίες στην αγορά της ΕΕ.
Διαβάστε περισσότερα
- Animal testing under REACH
- Animals used for scientific purposes - European Commission
- Ban on Animal Testing - European Commission