Sustanzi kimiċi li jikkawżaw il-kanċer
L-UE qiegħda kostantament taħdem biex issib liema sustanzi kimiċi jikkawżaw il-kanċer. Ċerti sustanzi kimiċi huwa magħruf li jikkawżaw il-marda u huma kkontrollati ħafna bil-liġi sabiex in-nies li jistgħu jiġu esposti għalihom jiġu mħarsa.
Ħafna nies jafu li xi affarijiet komuni fil-ħajja tagħna ta’ kuljum jikkawżaw il-kanċer - pereżempju d-duħħan tat-tabakk u r-raġġi ultravjola mix-xemx.
L-asbestos huwa eżempju ieħor magħruf sew, u din hija r-raġuni għaliex huwa kkontrollat b’mod strett. Filwaqt li t-tipjip tat-tabakk huwa l-kawża ewlenija tal-kanċer tal-pulmun, l-espoiniment għall-asbestos huwa wkoll wieħed mill-fatturi ta’ riskju okkupazzjonali ewlieni marbut mal-iżvilupp tal-kanċer tal-pulmun. Iżda ħafna aktar sustanzi li ħafna nies qatt ma semgħu bihom huma kklassifikati mill-UE bħala karċinoġeni.
Ir-riskju u l-esponimenti għas-sustanzi kimiċi
Jekk tinsab inkwetat dwar l-esponiment għall-karċinoġeni, huwa importanti li tkun konxju li klassifikazzjoni mhux neċessarjament tfisser li hemm raġuni għaliex għandek tinkwieta dwar l-użu ta’ prodott li fih dik is-sustanza.
Jekk tiżviluppax kanċer jew le dejjem se jiddependi kemm mid-doża kif ukoll mill-esponiment - fi kliem ieħor, l-ammont tad-doża li tiġi f’kuntatt magħha, kemm-il darba u b’liema mod.
Jekk is-sustanza ma tiġix rilaxxata fl-ambjent, jew jekk aħna ma niġux esposti għaliha, din mhix se tkun ta’ periklu għalina. Jekk inti żżomm pakkett tas-sigaretti mhux se jaqbdek kanċer, iżda jekk tpejjep ħafna minnhom fuq perjodu twil ta’ żmien jista’ jaqbdek.
Il-probabbiltà li jaqbdek kanċer b’sustanza kimika speċifika jiddependi minn diversi fatturi, inkluż:
- it-tip ta’ sustanza kimika li kont espost għaliha;
- kemm kienet kbira d-doża li kont espost għaliha;
- kemm spiss, fejn u kif kont espost;
- kemm domt espost għas-sustanza kimika.
- il-kundizzjoni tas-saħħa ġenerali tiegħek u l-ġeni tiegħek;
- esponiment possibbli għal sustanzi oħra li jistgħu jikkawżaw il-kanċer.
X’inhi tagħmel l-UE
Meta jkun hemm biżżejjed evidenza li sustanza tikkawża l-kanċer, din se tiġi kklassifikata bħala tali. Dan jirriżulta f’limitazzjonijiet maqbula fil-livell tal-UE dwar kif dawn jistgħu jintużaw.
L-UE qiegħda kostantament taħdem biex issib liema sustanzi kimiċi jikkawżaw il-kanċer u effetti ta’ ħsara oħra. Il-kumpaniji jipprovdu informazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi li jużaw. L-ECHA mbagħad teżamina u tagħti prijorità lis-sustanzi l-aktar importanti, bħal dawk b’użu wiesa’ u li potenzjalment jiġu f’kuntatt mal-konsumaturi, mal-ħaddiema jew mal-ambjent. Jekk tixtieq issir taf aktar dwar kif taħdem il-leġiżlazzjoni, tista’ taqra l-paġna Kif inhuma kkontrollati s-sustanzi kimiċi?
Eżempji ta’ sustanzi kimiċi li huwa magħruf li jikkawżaw il-kanċer:
- asbestos
- benżen
- 1,4-diklorobenżen
- ażokoloranti
1,4-diklorobenżen (DCB) ilu snin jintuża fil-preparazzjonijiet li jfewħu l-arja u d-deodoranti f’tojlits pubbliċi, fi djar u f’uffiċċji. Aħna nafu li jista’ jikkawża l-kanċer tal-fwied u li għalhekk ġie pprojbit għal dawk l-użi fl-UE. Mill-projbizzjoni mhux sejrin jibbenefikaw biss il-klijenti li jużaw il-preparazzjonijiet li jfewħu l-arja fi djarhom iżda wkoll in-nies li jaħdmu fil-postijiet fejn jintużaw il-preparazzjonijiet li jfewħu l-arja.
Eżempju ieħor huma l-komposti kimiċi msejħa ażokoloranti, li jistgħu jirrilaxxaw sustanzi kimiċi li jikkawżaw il-kanċer bl-isem ta’ ammini aromatiċi. Sa mill-2003, l-ażokoloranti ġew ristretti f’oġġetti ta’ tessuti u tal-ġild li jiġu f’kuntatt mal-ġilda.
Meta sustanza tiġi klassifikata fl-UE bħala li tikkawża l-kanċer, fil-biċċa l-kbira tal-każijiet din taqa’ taħt restrizzjoni, li tipprojbixxi l-bejgħ tagħha lill-konsumaturi.
Aqra aktar
- The International Agency for Research on Cancer
- Fact sheet on cancer - l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa
Aqra aktar
-
Il-ġlieda kontra l-kanċer bl-użu tan-nanoteknoloġija
In-nanomaterjali ma jintużawx biss fil-prodotti tal-konsumaturi, iżda wkoll f’kuri mediċi ġodda u innovattivi. Ir-riċerka wriet li n-nanopartikoli jistgħu jintużaw biex jagħmlu ħsara u saħansitra jeqirdu ċ-ċelloli tal-kanċer minn ġewwa.
consumer_read-more -
Kif jiġu kkontrollati s-sustanzi kimiċi?
Il-ħajja ma tkunx teżisti mingħajr sustanzi kimiċi - dawn huma preżenti fina, madwarna, u f’kull prodott li nixtru. L-Unjoni Ewropea għandha l-aktar liġijiet ambizzjużi dwar is-sustanzi kimiċi fid-dinja biex jipproteġuna. Kemm il-kumpaniji kif ukoll l-awtoritajiet għandhom rwol x’jaqdu fit-titjib tas-sigurtà.
consumer_read-more