Ħwejjeġ u tessuti
Hemm bosta modi kif aħna niġu f’kuntatt mat-tessuti fil-ħajja tagħna ta’ kuljum - il-ħwejjeġ li nilbsu, il-lożor li norqdu fihom, ix-xugamani li nixxuttaw bihom u l-għamara li npoġġu fuqha. Is-sustanzi kimiċi jiżdiedu ma’ dawn il-prodotti għal diversi raġunijiet biex itejbuhom, iżda f’xi persuni dawn jistgħu jikkawżaw effetti tas-saħħa inkwetanti, inklużi allerġiji.
Il-firxa, il-kulur u n-nisġa tad-drappijiet jiddependu mill-kreattività tal-manifatturi, mill-proċessi ta’ manifattura li jgħaddu minnhom u mis-sustanzi kimiċi użati. Waqt il-proċess ta’ manifattura, it-tessuti jgħaddu minn firxa ta’ trattamenti kimiċi u mhux kimiċi - inklużi preparazzjoni u trattament minn qabel, żebgħa, stampar u rfinar tad-drappijiet.
Is-sustanzi kimiċi għandhom skopijiet differenti
Tista’ ssib varjetà kbira ta’ sustanzi kimiċi fit-tessuti u fl-ilbies. Xi wħud jintużaw biex jagħtu ċertu effett lill-prodott - pereżempju, il-bijoċidi biex iwaqqfu milli tikber il-moffa fuq iż-żraben, iż-żebgħa biex tagħti lill-ħwejjeġ kuluri speċifiċi, u r-repellenti tal-ilma biex jagħmlu l-ilbies ta’ barra aktar prattiku. Xi drabi jiżdiedu sustanzi kimiċi speċjali biex jiġi żgurat li l-ħwejjeġ ma jitkemxux jew ma jimmoffawx waqt perjodi twal ta’ trasport. Xi ħwejjeġ u żraben fihom aġenti li joqtlu l-batterji biex jiġġieldu kontra riħa tinten. It-tessuti jista’ jkun fihom ukoll żjut u griż, lamtu, żjut sulfonati, xama’ u xi tensjoattivi.
It-tessuti għall-ħwejjeġ xi drabi jiġu wkoll irfinati b’sustanzi kimiċi, pereżempju, biex iwebbsuhom u jagħmluhom mingħajr tikmix. Is-sustanzi kimiċi fin-nanoforom tagħhom qegħdin jgħinu biex jagħmlu t-tessuti aktar reżistenti għall-ilma, it-tbajja’, it-tikmix, il-batterji u l-moffa.
Xi wħud mis-sustanzi kimiċi jistgħu jagħmlu l-ħsara. Pereżempju:
- Il-formaldeid u l-latex jistgħu jikkawżaw reazzjonijiet allerġiċi.
- Stampar tal-flokkijiet tan-nofs komma, żraben jew basktijiet tal-plastik b’partijiet tal-plastik rotob jista' jkollhom ftalati, sustanzi li jrattbu l-plastik. Xi wħud minnhom jistgħu jagħmlu ħsara lill-ħila tagħna li nirriproduċu.
- Żippijiet jew partijiet oħra tal-metall jista’ jkun fihom in-nikil, li jista’ jikkawża reazzjonijiet allerġiċi.
- Prodotti tal-ġilda jista’ jkun fihom kromu VI, li jista’ jagħti bidu għal reazzjoni allerġika.
- Ċerti sustanzi taż-żebgħa jistgħu jagħmlu ħsara lil saħħitna.
It-tnaqqis tas-sustanzi kimiċi perikolużi fit-tessuti
L-UE qiegħda tillimita jew tipprojbixxi bosta sustanzi kimiċi perikolużi li ilhom jintużaw fit-tessuti għal snin twal, pereżempju kuluri tal-azo (li jinstabu fit-tessuti u fi prodotti tal-ġilda), ċerti sustanzi taż-żebgħa (tessuti u prodotti tal-ġilda), kromu VI (prodotti tal-ġilda), dimetilfumarat (DMF, li jintuża biex jipprevjeni l-moffa) jew ċerti ftalati (tessuti, żraben tal-plastik).
Bosta manifatturi tat-tessuti qegħdin ukoll inaqqsu n-numru ta’ sustanzi kimiċi perikolużi fil-prodotti tagħhom.
Pariri għall-konsumaturi
- Aħsel it-tessuti ġodda qabel l-użu.
- Ikkunsidra tessuti b’ekotikketti uffiċjali, pereżempju, l-ekotikketta tal-UE. It-tessuti li jkollhom tikketta bħal din ikunu ġew prodotti b’użu limitat ta’ sustanzi kimiċi ta’ ħsara.
- Uża d-dritt tiegħek li tistaqsi jekk it-tessuti li tixtri fihomx sustanzi ta’ tħassib serju ħafna li jaqbeż ċertu limitu.
Aqra aktar
- Articles and chemical products - Aġenzija Żvediża għas-Sustanzi Kimiċi
- EU Ecolabel - ll-Kummissjoni Ewropea
Aqra aktar
-
generalKif issib prodotti aktar sigur
Hekk kif l-informazzjoni dwar il-perikli ta’ sustanzi kimiċi perikolużi tikber u d-domanda tal-konsumatur għal sustanzi kimiċi aktar siguri tiżdied, aktar u aktar kumpaniji qegħdin ifittxu alternattivi aktar siguri.
-
generalUża d-dritt tiegħek li tistaqsi
Jekk tissuspetta li prodott li tixtri jista’ jkun fih sustanzi kimiċi li jistgħu jkunu ta’ ħsara, inti għandek id-dritt li tistaqsi għal informazzjoni dwarhom.