X’inhuma n-nanomaterjali? - Chemicals In Our Life

X’inhuma n-nanomaterjali?

In-nanomaterjali huma tassew żgħar. Fil-fatt huma żgħar ħafna, ħafna. Madankollu dawn jista’ jkollhom impatt kbir fuq il-ħajja tiegħek ta’ kuljum li jagħmilhom eċċitanti u importanti li ssir taf dwarhom.

In-nanomaterjali huma speċjali għal diversi raġunijiet, iżda b’mod partikolari għal waħda – id-daqs tagħhom. In-nanomaterjali huma sa 10 000 darba iżgħar mill-ħxuna ta’ xagħra tal-bniedem. U dan id-daqs żgħir jagħmilhom prezzjużi għat-tipi kollha ta’ użu prattiku.

In-nanomaterjali jinstabu kullimkien

In-nanomaterjali ilhom jintużaw għal bosta affarijiet differenti għal ħafna snin, iżda dawn jinstabu wkoll fin-natura. Pereżempju fi sħab ta’ rmied mill-vulkani, fiż-żiffa mill-baħar u fid-duħħan min-nar.

Fi kliem ieħor, in-nanomaterjali mhumiex biss xi ħaġa magħmula f’laboratorju. Iżda n-nanoteknoloġija għamlitha possibbli għall-bnedmin li joħolqu materjali li jinkludu nanoforom. U aħna nagħmlu dan aktar u aktar għax dawn għandhom xi vantaġġi li sustanzi f’daqsijiet ikbar m’għandhomx. 

Jekk pereżempju nużaw diossidu tat-titanju nano biex niksu s-siġġijiet tal-plastik li għandna fil-ġnien, dan jagħmel il-wiċċ jitnaddaf waħdu. Fuq dan it-tip ta’ kisi, l-ilma ma jiffurmax taqtiriet iżda minflok rita tal-ilma ssiġillata. It-trab jiġi dissolt fir-rita tal-ilma u l-ħalba xita kbira li jmiss sempliċiment tneħħi t-trab u tnaddaf is-siġġijiet.

Id-daqs importanti, iżda mhuwiex l-unika ħaġa importanti

iġifieri dan jikkonċerna d-daqs biss, hux hekk? Iva u le. Meta materjal isir nanomaterjal ma tibqax xi ħaġa daqshekk sempliċi. Nanomaterjal jista’ jkollu karatteristiċi differenti meta mqabbel mal-istess sustanza bħala massa. Dan ifisser li materjal jista’ jinbidel meta jmur minn massa għal nanoforma, iżda f’liema daqs iseħħ ivarja skont is-sustanza. 

Mela x’inhu dan, eżattament?

Dik hija wkoll waħda mir-raġunijiet għala kien daqshekk diffiċli li jintlaħaq qbil dwar definizzjoni għan-nanomaterjali. Il-Kummissjoni Ewropea ddefinixxiet in-nanomaterjali bħala xi ħaġa li fiha partikoli li huma 1 sa 100 nanometru twal. B’paragun, il-virus li jistaħba fuq il-pum tal-bieb u li jista’ jagħtik l-influwenza huwa twil 100 nanometru.

Oħrajn jargumentaw li attwalment id-daqs mhuwiex l-aktar ħaġa importanti. Dawn jaħsbu li d-definizzjoni, minflok, jenħtieġ li tiffoka fuq il-karatteristiċi ġodda li għandhom in-nanopartikoli. U kif imsemmi, il-karatteristiċi ġodda mhux dejjem iseħħu fl-istess daqs jew speċifikament b’100 nanometru, li jagħmel definizzjoni bbażata fuq id-daqs biss inqas rilevanti.

Aqra aktar dwar in-nanomaterjali u fejn jintużaw.
Logo tal-Osservatorju tal-Unjoni Ewropea għan-Nanomaterjali