Chemische stoffen die allergieën veroorzaken

Meer mensen dan ooit tevoren lijden aan allergieën. Sommige door de mens vervaardigde chemische stoffen zijn daar de oorzaak van, maar ook van nature voorkomende allergenen zoals pollen, planten en voedsel kunnen allergieën veroorzaken.

Sinds de industrialisatie is het aantal gevallen van allergische aandoeningen zoals astma en contactdermatitis aanzienlijk gestegen. Dit heeft meerdere redenen. Een mogelijke oorzaak is dat we aan veel meer chemische stoffen dan voorheen worden blootgesteld.

Allergische reacties lopen uiteen van relatief licht, zoals jeuk en roodheid van de huid, tot ernstig, zoals levensbedreigende anafylactische reacties, afhankelijk van hoe krachtig het allergeen is. Mensen reageren echter niet allemaal op dezelfde manier op een specifiek allergeen (de stof die de allergie veroorzaakt). Het is dus belangrijk om de reacties van uw eigen lichaam te leren kennen en uw omgeving zo goed mogelijk aan te passen.

Wat doet de EU?

De EU probeert, op basis van gegevens die door de industrie zijn verzameld over de stoffen die op de markt zijn, te achterhalen welke stoffen allergenen zijn. Deze gegevens, samen met informatie van verschillende andere bronnen, worden gescreend en wanneer er een nieuwe potentiële zorgwekkende stof wordt geïdentificeerd, kunnen geschikte risicobeheersmaatregelen worden getroffen.

Is bijvoorbeeld van stoffen bekend dat zij allergieën veroorzaken, dan kan de EU het gebruik ervan beperken om consumenten en werknemers te beschermen.

Een voorbeeld is chroom, dat al vele jaren wordt gebruikt in producten van leer, zoals schoenen, handschoenen en handtassen. De stof maakt leer flexibeler. Er kan echter chroom uit het leer vrijkomen, en op en zelfs in de huid van mensen terechtkomen, wat bij sommigen een allergische reactie veroorzaakt.

Sinds de beperking van het gebruik van chroom zijn naar schatting elk jaar 11 000 nieuwe gevallen van allergie voorkomen.

Een ander voorbeeld is nikkel, dat in Europa nog steeds de belangrijkste oorzaak van huidallergie is. Het gebruik van nikkel is beperkt in producten die langdurig in contact komen met de huid, zoals in oorbellen, kettingen, polshorloges en ritsen in kleding.

Leveranciers van producten die bepaalde isocyanaten (MDI’s) bevatten, moeten beschermende handschoenen in de verpakking bijleveren en u als consument waarschuwen voor mogelijke allergische reacties als u al gevoelig bent voor diisocyanaten. Mensen met mogelijk astma of huidproblemen dienen ook contact met deze producten te vermijden. Op de verpakking moet bovendien worden aangeraden ademhalingsbeschermingsmiddelen te dragen als geen goede ventilatie mogelijk is.

Allergieën komen meestal voor op het deel van het lichaam dat in contact komt met het allergeen.

Meer informatie over veel voorkomende allergene stoffen vindt u via onderstaande links.

Nikkel kan, als het uit sieraden vrijkomt, zweren veroorzaken op de plaats waar het in contact komt met de huid.
Methyleendifenyl diisocyanaat (MDI), dat wordt gebruikt in spuitverven en vloeibare dakbedekkingen, is een bekend inhalatieallergeen dat bij inademing een allergische reactie kan veroorzaken. (link naar infokaart)
Chroom, dat wordt gebruikt in producten van leer, kan huidallergieën veroorzaken.
Dimethylfumaraat (DMF), een antischimmelmiddel, wordt vaak gebruikt in zakjes bij consumentenproducten zoals schoenen en banken. De stof kan op het product en op iemands huid worden overgebracht en allergische reacties veroorzaken zoals jeuk, roodheid en irritatie.

Verschillende inhalatieallergenen zijn geïdentificeerd als zeer zorgwekkende stoffen. Dit is een eerste stap op weg naar vervanging van de stof door een minder gevaarlijke stof. Als een stof is opgenomen in de autorisatielijst krachtens REACH, mogen alleen bedrijven die autorisatie aanvragen en de autorisatie ook verleend krijgen de stof in de EU gebruiken.

Wat u kunt doen

Als u een allergische reactie hebt en denkt dat dit door een chemische stof kan komen, raadpleeg dan uw arts en probeer uit te vinden wat de reactie veroorzaakt. Als u bijvoorbeeld vermoedt dat u allergisch bent voor een stof in een wasmiddel, kunt u het etiket met de ingrediënten meenemen naar de afspraak met uw arts.