Jakie działania podejmuje UE?

Obok nakładania wymogu sklasyfikowania substancji jako niebezpiecznej i jej oznakowania w celu umożliwienia jej bezpiecznego stosowania przez konsumentów i pracowników, UE podejmuje bardziej stanowcze działania w przypadku zagrożeń o zdecydowanie zbyt wysokim ryzyku.

Przykładem takiej groźnej substancji jest epoksypropylo neodekanian (EPDA) stosowany w farbach, lakierach, klejach i materiałach budowlanych. Używają go głównie profesjonaliści, ale spotykany jest także w wyrobach kryjących do stosowania przez konsumentów, np. w środkach do wykańczania powierzchni drewna i farbach.

Na podstawie dowodów, wiemy obecnie, że substancja ta działa toksycznie na organizmy wodne. Podejrzewa się także, że powoduje wady genetyczne u dzieci i może powodować alergiczne reakcje skórne.

Z tego względu EPDA sklasyfikowano jako substancję mutagenną – czyli taką, która może uszkadzać nasze geny. Gdy substancja stwarza tak duże zagrożenie, firmy wytwarzające, importujące i stosujące ją muszą przestrzegać restrykcyjnych zasad, by chronić środowisko i swoich pracowników. Na przykład istnieją rygorystyczne zasady dotyczące opakowań EPDA, które muszą wyraźnie wskazywać zagrożenia stwarzane przez tę substancję. Dzięki takim informacjom pracodawcy i pracownicy są w stanie ochronić siebie i ograniczyć do minimum wszelkie szkody powodowane przez pracę z tą substancją w środowisku, w tym szkody dla organizmów wodnych.

Ochrona dzikiej flory i fauny w wodach powierzchniowych

Kolejnym konkretnym przykładem są etoksylowane nonylofenole (NPE). Są to substancje stosowane w niektórych materiałach włókienniczych, które stwarzają zagrożenie dla środowiska, zwłaszcza dla gatunków wodnych żyjących w wodach powierzchniowych. Są one uwalniane do środowiska podczas prania tych materiałów. Etoksylowane nonylofenole są stosowane w wyrobach odzieżowych, ale także w różnego rodzaju akcesoriach, materiałach włókienniczych do dekoracji wnętrz, włóknach, przędzy, tkaninach i dzianinach.

Ze względu na szkodliwość dla środowiska ta grupa substancji podlega ograniczeniom na mocy rozporządzenia REACH a od dnia 3 lutego 2021 r. wprowadzanie tych substancji do obrotu będzie zabronione, jeżeli ich ilość w materiałach włókienniczych przewidzianych do prania wodnego przekroczy określoną wartość progową.

Alternatywy przyjazne dla środowiska

Ochrona środowiska przed zanieczyszczeniem to jeden z głównych powodów, dla których wprowadzono rozporządzenie REACH. Zachęcanie branży do stosowania substancji w sposób kontrolowany i zastępowania substancji niebezpiecznych mniej szkodliwymi to dla ECHA i REACH najwyższy priorytet.

Rozpuszczalniki węglowodorowe to substancje obecne w produktach używanych codziennie, jak farby czy opony. Niestety mogą one wpływać także na środowisko i zdrowie ludzi. Na podstawie przewidzianego w REACH zwolnienia na rzecz badań i rozwoju pewna firma prowadziła badania nad przyjaznymi dla środowiska zamiennikami dla tradycyjnych rozpuszczalników węglowodorowych.

Jej badania doprowadziły do wynalezienia substancji mniej trwałych w wodzie i prawdopodobnie ulegających biodegradacji. Te nowe, bardziej przyjazne środowisku substancje alternatywne są obecnie proponowane firmom pragnącym ograniczyć swój szkodliwy wpływ na środowisko.

W Europie obowiązuje także ramowa dyrektywa wodna, która zawiera wszystkie przepisy dotyczące ochrony środowiska i zapewnia, że naszym wyraźnie określonym celem jest czystość wód. Osoby zainteresowane mogą dowiedzieć się więcej o przepisach, korzystając z zamieszczonego poniżej linku.

Dowiedz się więcej

• Information on chemicals
• European water policy - Komisja Europejska
• Introduction to the new EU Water Framework Directive - Komisja Europejska