Problem z mikrodrobinami plastiku
Tworzywa sztuczne to ważne materiały. Ułatwiają nam życie, często są lżejsze i tańsze niż ich alternatywy. Jednak jeśli nie są odpowiednio utylizowane lub poddawane recyklingowi, mogą utrzymywać się w środowisku przez dłuższy czas, a także ulegać rozpadowi na drobne elementy, które budzą obawy — mikrodrobiny plastiku.
Mikrodrobiny plastiku mogą być również celowo wytwarzane i dodawane do produktów. Ponadto niektóre tworzywa sztuczne zawierają niebezpieczne chemikalia, które mogą mieć negatywny wpływ na przyrodę lub zdrowie ludzkie.
Mikrodrobiny plastiku to bardzo małe cząstki tworzywa sztucznego (zwykle mniejsze niż 5 mm, a często znacznie mniejsze, w tym nanocząsteczki tworzyw sztucznych). Mogą one powstawać przypadkowo poprzez zużycie większych kawałków tworzyw sztucznych, w tym tkanin syntetycznych. Mogą one być również celowo wytwarzane i dodawane do produktów w określonym celu, na przykład jako złuszczające granulki w peelingach do twarzy lub ciała, lub jako brokat w kosmetykach do makijażu. Po uwolnieniu do środowiska mogą gromadzić się w organizmach zwierząt, w tym ryb i skorupiaków, a następnie być zjadane przez konsumentów w żywności.
W związku z obawami dotyczącymi środowiska i zdrowia ludzi, kilka państw członkowskich UE uchwaliło lub zaproponowało krajowe zakazy dotyczące celowego stosowania mikrodrobin plastiku w określonych produktach powszechnego użytku, głównie dotyczy to „mikrogranulek” w „spłukiwanych” produktach kosmetycznych, w których są one stosowane jako środki złuszczające i oczyszczające.
Gdzie można znaleźć mikrodrobiny plastiku?
Mikrodrobiny plastiku dodaje się celowo do szeregu produktów wprowadzanych na rynek UE, m.in. pewnych kosmetyków, detergentów, produktów czystości czy farb. Mikrodrobiny plastiku używane są również w niektórych rodzajach nawozów i środków ochrony roślin (pestycydach). Są również wypełniaczami sztucznych nawierzchni boisk sportowych.
W produktach powszechnego użytku mikrodrobiny plastiku są najlepiej znane jako ścierniwo (np. środki złuszczające i wygładzające w kosmetykach znane jako mikrogranulki), ale mogą również pełnić inne funkcje, takie jak kontrola lepkości (gęstości), wyglądu i stabilności produktu.
Jakie działania podejmuje UE?
W styczniu 2019 r. ECHA zaproponowała szeroko zakrojone ograniczenie celowego stosowania mikrodrobin plastiku w produktach wprowadzanych na rynek UE/EOG, aby uniknąć uwalniania cząstek plastiku do środowiska lub zmniejszyć ich uwalnianie. Szacuje się, że w ciągu 20 lat od wprowadzenia proponowanych ograniczeń zapobiegną one uwolnieniu 500 000 ton mikrodrobin plastiku.
Propozycję popierają komitety naukowe Europejskiej Agencji Chemikaliów. Podejmując ostateczną decyzję w sprawie tej propozycji, Komisja Europejska i państwa członkowskie UE uwzględnią opinię ECHA. Więcej informacji można znaleźć, klikając na poniższe linki.
Film:
Dowiedz się więcej
- Plastic Waste: a European strategy to protect the planet, defend our citizens and empower our industries — komunikat prasowy Komisji Europejskiej (16 stycznia 2018 r.)
- Strategia Komisji Europejskiej na rzecz tworzyw sztucznych
- Intentionally added microplastics in products — Raport końcowy z badania przeprowadzonego przez Amec Foster Wheeler Environment & Infrastructure UK Limited w październiku 2017 roku w imieniu Komisji Europejskiej
- European Commission project — „Badanie możliwości zmniejszenia uwalniania w środowisku wodnym mikrodrobin plastiku wydzielanych przez produkty (ale nie dodawanych umyślnie)”
- Presence of microplastics and nanoplastics in food, with particular focus on seafood — opinia naukowa zespołu EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu pokarmowym (CONTAM)
- European Parliament – Strategy on plastics in the circular economy / 2017 (w ramach: Harmonogramu sesji legislacyjnych)
Przeczytaj też
-
ProduktySubstancje chemiczne w produktach z tworzyw sztucznych
Tworzywa sztuczne ułatwiają nam życie na wiele sposobów, ale niektóre z nich zawierają substancje chemiczne mogące szkodzić zdrowiu - takie jak bisfenol A czy niektóre ftalany.
-
ŚrodowiskoSkutki dla organizmów wodnych
Ograniczamy emisje, ale liczne stosowane obecnie chemikalia nadal trafiają do środowiska oraz do jezior, rzek i oceanów. Większość chemikaliów nie powoduje szkód, ale rzecz jasna chemikalia, które działają szkodliwie na ludzi, mogą być szkodliwe także dla środowiska oraz dla zwierząt żyjących w ekosystemach wodnych.